Cây dừa nước: đặc điểm hình thái, phân bố và công dụng

Cây dừa nước là hình ảnh quen thuộc gắn bó thân thiết với người dân miền sông nước, phân bố chủ yếu ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ. Lá dừa nước phơi khô dùng để lợp nhà, trái dừa nước có vị ngọt thường dùng để giải khát, nấu chè, làm mứt… Bài viết này sẽ chia sẻ chi tiết về đặc điểm hình thái, phân bố và những công dụng của cây dừa nước trong đời sống. Hãy cùng xem nhé!

Cây dừa nước là cây gì?

Cây dừa nước (tên gọi khác: dừa lá) có tên khoa học là Nypa Fruticans, là loài duy nhất thuộc họ Cau sống trong đầm lầy hoặc những nơi ngập nước. Sau khoảng 10 năm tuổi sẽ bắt đầu ra hoa kết trái.

Đặc điểm hình thái của cây dừa nước

Thân dừa nước

Thân dừa nước mọc ngang bên dưới lòng đất, chỉ có lá và cuống hoa mọc lên trên, vì vậy nhìn bằng mắt thường ta chỉ thấy được phần lá, hoa, quả dừa nước. Cũng vì lý do này mà dừa nước được xem như một loài cây gỗ.

Lá dừa nước

Lá dừa nước thì có hình lược như lá dừa, kích thước trung bình 5m – 8m, lớn nhất có thể đạt 9 mét. Lá chét thuôn dài, nhỏ, cuống lá to, tròn, cứng chắc và bẹ lá phình to. Nhìn bằng mắt thường thì khá giống với lá dừa trên cạn thông thường. Điểm khác biệt nhất là phần cuống của lá dừa trên cạn thường rất lớn ở phần tiếp xúc với thân. Tán lá dừa nước có thể cao tới 9 mét.

Hoa dừa nước

Dừa nước có hoa cái và hoa đực. Hoa cái nở rộ thành chùm ở đầu cụm hoa hình cầu, hoa đực màu đỏ hoặc vàng dạng đuôi sóc trên những nhánh kế sau.

Quả dừa nước

Dừa nước ra trái quanh năm, nhiều nhất vào tháng 8-10 và tháng 2. Khi hoa đã thụ phấn, những trái nhỏ ép vào nhau lớn lên thành như một quả bóng đường kính cỡ 25cm – 30cm trên mỗi đầu cuống (quài dừa, buồng dừa), mỗi buồng khoảng 40-60 quả. Hạt dừa nước khô già sẽ rơi rụng và phân tán theo thủy triều, có khi mọc mầm ngay khi trôi nổi.

Nguồn gốc và phân bố của cây dừa nước

Cây dừa nước phân bố nhiều nhất ở Miền Nam Châu Á, Bắc Úc và xuất hiện từ khoảng 70 triệu năm về trước. Dừa nước sống thành từng cụm chủ yếu mọc ở ven sông, vùng ngập mặn hay vùng nước lợ. Ở Việt Nam thì dừa nước chủ yếu phân bố nhiều nhất ở các tỉnh miền Tây Nam Bộ.

Công dụng của cây dừa nước

Trong xây dựng

– Lá dừa nước dùng để lợp nhà, phần cuống được chẻ nhỏ làm lạt cột kèo, gia cố lá khi lợp mái nhà. Lá dừa nước được sản xuất chủ yếu 2 loại: lá dừa chằm và lá dừa xé. Lợp lá dừa nước lên mái tôn còn có tác dụng chống nóng cho mùa hè và giảm tiếng ồn đáng kể vào mùa mưa.

Trong y học

– Quả:  thường được dùng để ăn giúp thanh nhiệt cơ thể. Quả dừa nước chứa nhiều thành phần dinh dưỡng hơn dừa thông thường, bao gồm: chất béo, protein, đường, vitamin C, khoáng chất,…

– Nhựa ngọt của cây: khi quài dừa còn chưa nở, người dân thường châm chích để hứng lấy nhựa rồi chế biến thành thức uống có cồn như rượu, bia hay giấm nguyên chất.

– Cánh hoa: được dùng như một loại trà uống hàng ngày.

Trong đời sống

– Cây dừa nước mang lại thu nhập cho người dân, các bộ phận trên cây dừa nước đều được tận dụng để phục vụ đời sống hàng ngày. Lá dừa nước còn được làm củi đốt, hoặc đan thành rổ, rá, làm đồ thủ công mỹ nghệ… Nếu có dịp về đám cưới miền Tây bạn sẽ dễ dàng bắt gặp những cổng chào bằng lá dừa được trang trí cho đám cưới rất độc đáo và mang đậm nét văn hóa của vùng miền.

>> Xem thêm: Nghề chằm lá dừa nét văn hóa độc đáo của người Nam Bộ

Cân bằng hệ sinh thái

– Dừa nước là một loại cây sinh sôi rất nhanh và dễ dàng sinh trưởng tốt trong nhiều điều kiện môi trường khác nhau. Vì vậy những khu rừng dừa nước rộng lớn góp một phần không nhỏ về việc chống biến đổi khí hậu, hiệu ứng nhà kính cho trái đất.

Hy vọng bài viết chia sẻ khá chi tiết về đặc điểm và công dụng của cây dừa nước sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại cây này. Tre Trúc Thái Dương hiện là đại lý bán lá dừa nước lớn và lâu đời tại khu vực Quận 12, TPHCM. Quý khách có nhu cầu mua lá dừa nước lợp nhà, lợp mái tôn chống nóng hoặc trang trí, hãy đến ngay địa chỉ: https://g.page/tretructhaiduong?share để mua trực tiếp hoặc đặt hàng qua hotline: 0966.448.779.