Khai thác tầm vông và những công đoạn uốn tầm vông trên lửa

Tầm vông được khai thác khi đã đã đủ tuổi từ 3-5 năm, thân đã chuyển sang màu sẫm và ngả vàng là đã đạt tiêu chuẩn. Những cây như vậy mới có thể đảm bảo độ dẻo dai, bền chắc và chịu lực tốt. Thời gian khai thác tầm vông trong năm là từ tháng giêng đến tháng 6 âm lịch. Đây chính là mùa nắng trong miền Nam rất thích hợp cho việc khai thác, vận chuyển tầm vông trong rừng về lò uốn.

Công việc khai thác tầm vông dường như được người dân tại địa phương đảm nhiệm. Sau khi đã chọn được cây họ tiến hành đốn cây bằng riều hoặc rựa, tiến hành loại bỏ cành lá và phần ngọn cây không dùng đến. Tiếp đến cây sẽ được mang ra khỏi rừng và tập hợp lại mang đi đến lò uốn tầm vông gần đấy. Với một cây tầm vông được khai thác người dân sẽ nhận được 2.000đ/cây, một ngày như thế một người có thể nhận mức lượng từ 150.000đ-200.000đ từ công việc khai thác tầm vông.

Cách uốn cây tầm vông

Công đoạn chuẩn bị

Để uốn được những cây tầm vông thẳng đều được bán trên thị trường chúng ta cần có: một lò uốn tầm vông chuyên dụng, 2 người thợ, than củi. Chiếc lò uốn là quan trọng nhất trong việc uốn tầm vông. Với thiết kế gồm 3 phần: khung lò, cửa lò và bếp lò. Khung lòa được là từ tầm vông hoặc cừ bạch đàn tạo sự vững chắc cho chiếc lò. Phần khung được trang bị các móc sắt để cố định tầm vông khi uốn trên lửa. Cửa lò được tạo từ hai thanh gỗ lớn có các rãnh nhỏ các đều nhau được đặt trên bếp lò để cố định tầm vông. Phần bếp lò sẽ cung cấp lượng nhiệt cho việc uốn cây, được thiết kế nằm phía dưới cửa lò.

Khi đã có lò uốn cây tầm vông những người thợ sẽ tiến hành nhóm lửa và chọn loại củi cháy đều, cho than tốt. Việc chọn củi vô cùng quan trọng sẽ quyết định thời gian uốn nhanh hay chậm. Phải đảm bảo bếp lò cháy đều, nhiệt cung cấp lớn thì mới đạt hiệu quả.

Các bước uốn tầm vông

Những người thợ sẽ đưa cây vào cửa lò và thực hiện quy trình uốn thẳng cây của mình. Một người sẽ phụ trách đưa phần gốc và uốn đầu tiên, phần gốc là phần khó uốn nhất nên nó sẽ được uốn đầu tiên. Người còn lại sẽ đảm nhiệm việc uốn phần ngọn, thân và đưa cây ra khỏi lò.

Công việc này nghe có vẻ đơn giản nhưng thật sự không vậy, công việc đòi hỏi những người thợ phải có tay nghề cao, kinh nghiệm trong nghề lâu năm. Khi nhìn vào cây tầm vông thì họ đã biết phải uốn như thế nào và canh lửa ra sao cho cây không bị cháy. Thường thì uốn tầm vông sẽ mất từ 2-3 phút, những cây thẳng đều chỉ cần uốn từ 2-3 môi, 5-7 năm mối đối với các cây công vênh.

Đối với một cây tầm vông sau khi được uốn xong người thợ sẽ nhận được 1.500đ/cây, một ngày thường những người thợ sẽ uốn từ 200-300 cây tương ứng với thu nhập từ 200.000đ – 300.000đ trong ngày. Để làm ra một cây tầm vông thành phẩm quả thật là mất rất nhiều công sức. Hãy xem giá bán cây tầm vông hiện nay tại TPHCM như thế nào nhé.

Nhọc nhằn nghề đốt lửa nướng tầm vông

Cái nhọc nhằn của nghề đốt lửa nướng tầm vông này được chúng tôi cảm nhận rõ nhất khi được đến những lò uốn cây tầm vông. Trong tiết trời nóng đổ lửa của miền Nam, những người thợ vẫn miệt mài bên chiếc lò và những cây tầm vông đang được uốn. Khi đến gần tiếp xúc các bạn mới có thể cảm nhận hơi nóng của chiếc lò cùng với cái nắng chói chang nó thật khắc nghiệt. Những giọt mồ hôi đã thấm đẫm trên khuôn mặt và chiếc áo lao động của người thợ.

Thế nhưng trong hoàng cảnh ấy chúng tôi vẫn thấy được nụ cười rạng rỡ của các anh khi trò chuyện cùng chúng tôi. Khi được hỏi: các anh có thấy mệt không? Thì các anh trả lời: ừ. Cũng mệt mà cũng quen rồi chú ơi!, rồi nở một nụ cười. Cũng đúng, ngày nào các anh cũng phải đứng bên cạnh chiếc lò đang rực cháy cùng với thời tiết nắng nóng khắc nghiệt, dần dần cũng phải quen với môi trường công việc. Công việc được bắt đầu từ 6-17h hằng ngày, có hôm có nhiều hàng thì đến 21h. Công việc uốn cây tầm vông phụ thuộc vào mùa khai thác tầm vông, thu nhập cũng đủ trang trãi cuộc sống và rất ổn định.

Kết luận

Bài viết này đã giới thiệu đến các bạn đọc hiểu thêm về quá trình chọn cây khai thác và công đoạn uốn cây tầm vông. Việc chọn cây và khai thác không quá khó khăn và cũng được thực hiện nhanh chóng. Khó khăn nhất vẫn là uốn cây tầm vông trên lửa đòi hỏi phải có lò uốn chuyên dụng và người thợ có trình độ, kinh nghiệm. Tre Trúc Thái Dương muốn chia sẻ tới bạn đọc hiểu rõ cái sự nhọc nhằn của nghề uốn tầm vông, khi lúc nào cũng phải làm việc trong môi trường nóng bức.