Cây tầm vông: đặc điểm, nguồn gốc và ứng dụng

Trong họ hàng nhà tre thì cây tầm vông được xem là khá khác biệt và có sự pha trộn giữa tre và trúc. Một loại cây có sức sống mãnh liệt, thích nghi với mọi chất đất và khả năng tồn tại tốt. Tầm vông có rất nhiều ứng dụng trong đời sống. Hãy cùng Tre Trúc Thái Dương tìm hiểu về nguồn gốc, đặc điểm và ứng dụng của cây tầm vông nhé!

Cây tầm vông là cây gì?

Cây tầm vông hay trúc Thái, trúc Xiêm La (danh pháp hai phần: Thyrsostachys siamensis, là một loài trong phân họ Tre (Bambusoideae) của họ Hòa thảo (Poaceae). Khu vực phân bố cây từ Thái Lan, Myanmar tới miền nam Việt Nam.

Đặc điểm hình thái cây tầm vông

Thân

Thân tầm vông có kích thước chiều cao từ 6-14m khi đã trưởng thành. Không có gai nhọn như tre và ít cành hơn với các loại tre trúc khác. Đường kính thân của cây từ 2-7cm. Thân cây tương đối thẳng điều, ít cong vênh.

Xem ngay: Vựa tầm vông giá rẻ uy tín tại TPHCM.

Đốt

Tùy vào thổ nhưỡng tại vùng đất trồng cây tầm vông mà sẽ những kích thước đốt khác nhau. Đốt cây tầm vông sẽ có kích thước càng lớn khi tiến về phần thân cây và nhỏ dần về phía ngọn. Phần gốc của cây thường đốt sẽ có kích thước ngắn từ 7-12 cm. Với những nơi có điều kiện chất đất tốt, cây tầm vông phát triển tốt thì đốt cây có thể đạt kích thước từ 20- 40 cm ở phần thân cây.

Măng

Măng tầm vông có kích thước khá nhỏ nhưng đặc ruột, màu trắng ngà, ngọt giòn và có vị đắng nhẹ. Măng tầm vông thường được chế biến thành các món xào, món kho có hương vị rất khác biệt mang đậm chất miền Tây.

Măng của cây tầm vông được người dân miền Tây đây tận dụng làm món ăn hàng ngày. Chứ không bán ra ngoài thị trường do măng tầm vông rất ngon giòn ngọt và ít có vị nhẫn đắng như măng tre khác.  Chỉ có những địa phương có trồng tầm vông mới có thể thưởng thức được loại măng đặc sản này mà thôi. Một món quà mà thiên nhiên ban tặng cho người dân miền Nam bao đời nay.

Lá

Gồm có 2 loại lá: lá mo quanh đốt và lá trên cành.

• Lá mo (mo nang): đặc điểm chung của phân họ Tre đều có lá mo quanh thân đốt. Tầm vông thì lá mo có thời sống lâu hơn trên thân, bộ phận bẹ mo ôm chặt. Đây là một đặt điểm riêng của tầm vông để nhận điện cây. Lá mo hình thành theo măng non, mỗi lá mo gồm phần bẹ, phiến và các bộ phận phụ. Lá mo gốc ngắn hơn so với lá mo trên thân trên của tầm vông, có lông mịn, màu nâu.
• Lá trên cành: có khoảng từ 6-10 lá trên một cành cây. Mỗi lá gồm có 3 bộ phận chính: bẹ, cuống và phiến lá. Bẹ lá ôm chặt lấy cành, xếp cùng lên nhau. Phiến lá thon dài nhỏ, trên đó có một gân chính và nhiều gân nhỏ khít nhau, chạy song song theo chiều dài phiến lá và tụ dần ở chóp lá. Mép lá tầm vông có nhiều gai nhỏ khi nhìn kỹ và chạm vào.

Nguồn gốc xuất xứ cây tầm vông

Có nguồn gốc ở các nước Đông Nam Á. Tại Việt Nam thường được trồng tại các vùng cao như Bình Phước và khu vực bẩy núi An Giang, Kiên Giang.

Đây là loài chịu hạn tốt, nó có thể sinh trưởng tốt ở điều kiện lượng mưa dưới 1.000 mm/năm. Thân cây trưởng thành đạt kích thước khoảng 6–14m, đường kính 2–7cm. Gần như đặc ruột phần gốc, rỗng dần về ngọn và rất cứng, không gai nhọn. Lá nhỏ, dài từ 7–14cm, rộng từ 5–7 mm. Tầm vông thường mọc thành bụi nhỏ có đường kính từ 3-4m và mật độ cây từ 20-30 cây.

Ứng dụng tầm vông

Mang trong mình những đặc điểm của tre trúc: thân thẳng, cứng, đặc ruột, độ bền cao, dễ uốn cong và chịu lực tốt. Nguồn cung cấp nguyên liệu dồi dào từ các các tỉnh phía Nam như Tây Ninh, Tiền Giang, An Giang với số lượng lớn quanh năm. Trồng tầm vông cũng mang lại thu nhập cho nhiều hộ dân tại địa phương.

Xem thêm: Khai thác tầm vông và những công đoạn uốn tầm vông trên lửa.

Những ứng dụng của cây tầm vông trong đời sống hiện nay:

– Làm đồ thủ công mỹ nghệ, sản xuất thang tre, làm bàn ghế vật dụng nội thất trong gia đình.

– Dựng chòi nghỉ mát, kết be nuôi thủy sản, làm giàn trồng các loại rau củ quả.

– Làm vật liệu xây dựng bằng cây tầm vông đặc biệt sử dụng cây tầm vông làm nguyên liệu trong xây dựng như: làm hàng rào tre trang trí, thi công ốp vách tre tầm vông, thi công nhà tre trang trí hay thi công khách sạn, khu nghỉ dưỡng sinh thái,…

Tham khảo: Cách nhân giống và chăm sóc 2 giống tầm vông mỡ và tầm vông nứa.

Kết luận

Từ những kiến thức chia sẻ từ bài viết phía trên đến với các bạn đọc gần xa. Với mong muốn giúp các bạn hiểu biết thêm về tầm vông, những ứng dụng và giá trị kinh tế mà cây tầm vông mang lại.