Sợi dây gai dầu: Đặc điểm, ứng dụng và quy trình sản xuất sợi

Dây gai dầu được làm từ phần sợi của cây gai dầu (hemp) tự nhiên đang ngày càng được ưa chuộng trong sản xuất và trang trí nội thất. Dây gai dầu được sử dụng trong nhiều lĩnh vực từ giấy đến dệt may, dây thừng, vật liệu xây dựng, giấy dán tường,… Hãy cùng Tre Trúc Thái Dương đi tìm hiểu về đặc điểm, nguồn gốc và ứng dụng của dây gai dầu trong bài viết sau đây.

Dây gai dầu là gì?

Dây gai dầu là một loại sợi của cây gai dầu (hemp) một loại cây thuộc họ Cannabis sativa. Sợi gai dầu là loại sợi đa bào, giống như các loại sợi vỏ cây khác. Sợi gai dầu bền chắc nên được ứng dụng trong ngành dệt, dây thừng, làm buồn, vải bạt, công nghiệp và nông nghiệp.

Xem thêm: Dây đay là gì? Đặc điểm ứng dụng và quy trình sản xuất sợi đay

Sơ lược về lịch sử cây gai dầu

Cây gai dầu có tên khoa học là Cannabis sativa, cùng một loài với cây cần sa (marijuana) nhưng có nhiều đặc điểm khác biệt. Cây gai dầu đã có từ rất lâu đời. Theo những phát hiện khảo cổ học ở Georgia, cây gai dầu đã được sử dụng để sản xuất sợi từ 50.000 năm trước. Sợi gai dầu rất phổ biến trong người Hy Lạp và Ai Cập cổ đại để sử dụng trong sản xuất giấy và dệt may. Sau này, cây gai dầu trở nên phổ biến đến mức nó được nông dân sử dụng làm tiền tệ.

Đặc tính nổi bật của sợi gai dầu

Độ bền cao: Sợi gai dầu cực kỳ bền, có thể sử dụng lâu dài và chống mài mòn tốt hơn cotton đến 8 lần.
Kháng khuẩn và chống mùi: Sợi gai dầu có khả năng kháng khuẩn tự nhiên, giúp ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn và giảm thiểu mùi hôi do mồ hôi gây ra.
Chống tia UV: Vải gai dầu có khả năng chống tia cực tím (UV) hiệu quả, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Thấm hút và thoáng khí: Sợi gai dầu có cấu trúc đặc biệt giúp thấm hút mồ hôi tốt và thoáng khí, giữ cho người mặc luôn khô ráo và dễ chịu trong cả thời tiết nóng và lạnh.
Thân thiện môi trường: Sản phẩm từ sợi gai dầu có khả năng phân hủy tự nhiên, không gây hại cho môi trường.
Mềm mại theo thời gian: Ban đầu có thể hơi thô, nhưng càng sử dụng và giặt nhiều, sợi gai dầu càng trở nên mềm mại hơn mà vẫn giữ được độ bền.

Ứng dụng của sợi gai dầu

Ngành dệt may:

– Quần áo và phụ kiện: Sản xuất áo sơ mi, quần, áo khoác, mũ, khăn choàng nhờ các đặc tính như thoáng khí, bền, chống nấm mốc.

– Đồ gia dụng: Làm khăn tắm, khăn trải bàn, ga trải giường và vỏ gối do khả năng thấm hút cao và kháng khuẩn.

– Vải công nghiệp: Dùng làm dây thừng, dây cáp, vải bạt và vải buồm vì độ bền cao.

Xem thêm: Top 5+ nguyên liệu tự nhiên chuyên dùng để buộc đan decor trang trí mộc

Sản xuất giấy:

– Là giải pháp thay thế bền vững cho giấy làm từ gỗ, dùng để sản xuất giấy viết, bìa cứng và giấy gói.

Vật liệu xây dựng:

– Bê tông gai dầu: Một loại vật liệu xây dựng có khả năng cách nhiệt tốt.

– Vật liệu cách nhiệt: Sản xuất vật liệu cách nhiệt cho các công trình.

Sản phẩm tiêu dùng và thực phẩm:

– Đồ thủ công: Dùng để làm thảm, đế lót ly, và các đồ thủ công mỹ nghệ khác.

Quy trình sản xuất sợi gai dầu

Thu hoạch và tách sợi

Thu hoạch: Cây gai dầu được thu hoạch khi trưởng thành.
Làm mềm vỏ: Thân cây sau khi thu hoạch được phơi khô và ngâm nước để làm mềm vỏ và phá vỡ các liên kết pectin. Quá trình ngâm này có thể diễn ra tự nhiên ngoài ruộng (ngâm nước ruộng) hoặc trong các bồn ngâm hóa học.
Tách sợi: Sợi được tách ra khỏi lõi gỗ bằng cách bóc vỏ thủ công, nghiền, hoặc xử lý cơ học.

Làm sạch và xử lý sợi

Làm sạch: Sợi đã tách được làm sạch để loại bỏ tạp chất và nhựa tự nhiên, đôi khi bằng cách ngâm trong dung dịch kiềm nhẹ.
Chải sợi: Sợi được chải để loại bỏ các tạp chất còn bám trên vỏ, làm cho sợi thẳng và sạch hơn. Quá trình này giúp phân loại sợi theo kích thước và độ mịn.

Kéo sợi

Kéo sợi ướt: Sợi được ngâm trong nước nóng (60-70⁰C) để mềm hơn trước khi kéo sợi. Quá trình này tạo ra sợi mịn và đều, phù hợp để làm vải dệt may cao cấp.
Kéo sợi khô: Phương pháp kéo sợi khô rẻ hơn, tạo ra sợi thô và có độ cầm khác biệt so với sợi kéo ướt.
Chải và ghép sợi: Sợi được chải kỹ và ghép lại để tạo thành một sợi liên tục có độ bền cao hơn.

Lời kết

Sợi gai dầu là một trong những nguyên liệu tự nhiên quan trọng. Chúng mang trong mình những đặc tính nổi bật mà không phải loại sợi nào cũng có được. Vì vậy sợi gai dầu được ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau. Hy vọng qua bài chia sẻ trên đây của Tre Trúc Thái Dương sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về loại vật liệu này.

Đánh giá